Π Ρ Ο
Σ : Τον Πρόεδρο του Λαογραφικού Αρχαιολογικού
Πολιτιστικού Συλλόγου ΟΞΥΑΣ
Το ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΤΡΙΑΔΟΣ
Κύριο Γεώργιο Καραβίδα
ΘΕΜΑ :
Μικρά υδροηλεκτρικά εργοστάσια ρεύματος
Από όσα
έχουν δημοσιευθεί μέχρι σήμερα σχετικά με
το αντικείμενο του θέματος προκύπτουν τα παρακάτω:
Α.- Μέχρι
σήμερα δεν έγινε καμία επίσημη ενημέρωση των κάτοικων από το Τοπικό Συμβουλήo ΟΞΥΑΣ για ένα
τόσο σοβαρό θέμα, εξ άλλου ουδέποτε ενημερώθηκαν οι οξυώτες σε επίπεδο λαϊκής συνέλευσης από Tοπικό ή Κοινοτικό Συμβούλιο για οποιοδήποτε θέμα, μικρό
ή μεγάλο απασχολούσε το χωριό και μπορώ να αναφέρω σχετικά δυο παραδείγματα
: Όταν πέρασαν οι πυλώνες υψηλής τάσης δεν έγινε καμία ενημέρωση των κάτοικων με αποτέλεσμα κάποιοι να υποστούν και βλάβες. Άλλο
παράδειγμα, ουδέποτε ενημερώθηκαν οι κάτοικοι για τις διαχειριστικές εκθέσεις
του δάσους της Οξυάς, αυτές τις ημέρες πληροφορήθηκα ότι υπάρχει νέα
διαχειριστική έκθεση για κοπή του δάσους
της Οξυάς, αλήθεια το δάσος είναι Κοινοτικό ή Δημόσιο
ή είναι κάτι άλλο και με ποιον νόμο;
Β.- Μέχρι
σήμερα δεν έχει αναφερθεί – δημοσιευθεί
τι θα κερδίσουν οι Οξυώτες από την πώληση του νερού σε ξένους. Ο μόνος που φαίνεται να κερδίζει προς το παρόν και σίγουρα , είναι το Δημοτικό
Διαμέρισμα του Πευκόφυτου, αφού παίρνει
το νερό των Οξυωτών από το ποτάμι και
όχι ρέμα με αγωγό δυο χιλιομέτρων και το εργοστάσιο γίνετε στο έδαφος του Πευκόφυτου. Κάποιοι βαφτίζουν το ποτάμι ρέμα , άγνωστο για πιο λόγο,
τυχαία να γίνονται όλα αυτά; Ερώτημα απευθύνω.
Γ. .- Η
δική μου θέση και άποψη είναι ότι δεν πρέπει να πουληθεί το νερό του χωριού για
πάρα πολλούς λόγους, τους οποίους προς το παρόν δεν θα αναφέρω .
Δ.- Η Οξυά έζησε τα τελευταία διακόσια χρόνια με
τα προϊόντα της φύσης του χωριού, πέτρα και ξύλα αλλά και με το νερό της Καράβας και τις άλλες πηγές της,
το αυλάκι Καράβας και το αυλάκι στην Αγία Βαρβάρα πότιζαν χιλιάδες στερέματα, αν χρειασθεί κάποτε να λειτουργήσουν ξανά τα παραπάνω αυλάκια τι θα γίνει;
Ε.- Αυτοί
που αποφάσισαν να πουλήσουν το νερό του χωριού θα πρέπει να το σκεφτούν καλά, γιατί θα μείνουν στην ιστορία του χωριού,
ότι ξεπουλάνε τα περιουσιακά στοιχειά
του χωριού χωρίς καμιά ενημέρωση των κάτοικων και χωρίς να κερδίζουν στην ουσία κάτι οι Οξυώτες.
Από την
πώληση του νερού οι Οξυώτες δεν θα έχουν κανένα όφελος παρά μόνον ζημιές .
ΣΤ. – Όπως
προανέφερα η δική μου άποψη και θέση
είναι ότι δεν πρέπει να πουληθεί το νερό και καλώ όσους συμφωνούν με την πρόταση μου να υπογράψουν το κείμενο
αυτό.
Αθήνα 19 Δεκεμβρίου 2014
ΘΕΟΔΩΡΟΣ Ν ΠΑΤΑΣ
Σκέψεις και προβληματισμοί
για τα μικρά υδροηλεκτρικά στη Οξυά,
(με αφορμή και πρόσφατο σχετικό δημοσίευμα)
Του Γεωργίου Δ. Καραβίδα, δημότη
Τ.Κ. Οξυάς Δήμου Μουζακίου
Πάνω από επτά χρόνια «ζωή» έχει το ζήτημα των
υδροηλεκτρικών στην Οξυά και όσο δεν έχει απασχολήσει τον κόσμο του χωριού όλα
αυτά τα χρόνια τούτο συμβαίνει τον τελευταίο καιρό. Έργα που για χρόνια οι αρμόδιοι,
πρόσωπα και φορείς, αποσιώπησαν παντελώς
από την τοπική κοινωνία της Οξυάς και τους ανθρώπους της, τους οποίους και
αφορούν, σήμερα και κυρίως μετά, θεωρώ, τη συγκέντρωση – ενημέρωση για το θέμα που,
στις 9 Νοεμβρίου 2014, διοργάνωσε στο κέντρο του χωριού ο Λαογραφικός,
Αρχαιολογικός και Πολιτιστικός Σύλλογος Οξυάς, απασχολούν όλους σχεδόν τους Οξυώτες,
τη Δημοτική Αρχή, την Τοπική Κοινότητα, τους Συλλόγους του χωριού, κ.λ.π..
Παρακολουθώντας, κατά το δυνατό, για αρκετό
καιρό την πορεία των συγκεκριμένων έργων, προβληματίζομαι και ο ίδιος από την
έλλειψη ενημέρωσης που επικρατεί και τις συνθήκες αδιαφάνειας, που φαίνεται να έχουν
δημιουργηθεί. Αναρωτιέμαι, για παράδειγμα, τι μπορεί να υποκρύπτεται πίσω από
την σθεναρή, ομολογουμένως, προσπάθεια ορισμένων να αποτρέψουν τη συγκέντρωση-
ενημέρωση που, τελικά, πραγματοποίησε την 9 Νοεμβρίου 2014 στο κέντρο του
χωριού ο τοπικός Λαογραφικός, Αρχαιολογικός και Πολιτιστικός Σύλλογος. Τι μπορεί να υποκρύπτεται πίσω από την
πρόσφατη προσπάθεια του Δήμου Μουζακίου και της Τοπικής Κοινότητας Οξυάς, να «καπελώσουν» αντίστοιχη πρωτοβουλία του
Συλλόγου απανταχού Οξυωτών με έδρα την Αθήνα, για ενημέρωση των δικών του μελών, γεγονός που οδήγησε το συγκεκριμένο
Σύλλογο να αναστείλει την πρωτοβουλία του. Αναρωτιέμαι, ακόμα, τι μπορεί να
οδήγησε κάποιους στο να εξαφανίσουν από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σχετικές
με το ανωτέρω θέμα αναρτήσεις τους, μετά τον – όχι και τόσο θετικό – σχολιασμό
τους από συγχωριανούς. Και, κυρίως, προβληματίζομαι έντονα από την προσπάθεια
εκ μέρους αρμόδιων και μη προσώπων και φορέων να δημιουργήσουν στους Οξυώτες
την αίσθηση τετελεσμένων, για το θέμα των υδροηλεκτρικών, γεγονότων.
Είναι γνωστό πως οι ανανεώσιμες πηγές
ενέργειας θεωρούνται φιλικές προς το περιβάλλον και πως μπορούν να
υποκαταστήσουν τις μέχρι σήμερα καθιερωμένες μορφές του είδους, που και
επιβλαβείς για το περιβάλλον θεωρούνται και ανεξάντλητες δεν είναι. Είναι
γνωστό, επίσης, ότι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας συνοδεύονται από αντισταθμιστικά
οφέλη και ανταποδοτικά έργα προς όφελος των τοπικών κοινωνιών, στις οποίες εγκαθίστανται
και λειτουργούν οι αντίστοιχες εγκαταστάσεις τους. Γνωστό, όμως, είναι και ότι κάθε νόμισμα έχει
δύο όψεις. Και παρότι σε παλαιότερο σχετικό με το θέμα δημοσίευμά μου, απέφυγα
να αναφερθώ στη δεύτερη εξ’ αυτών, θεωρώ πως οφείλω να πράξω τούτο στο παρόν
σημείωμά μου, ορμώμενος, πλέον, και από την εξέλιξη των πραγμάτων και κυρίως
από την προσπάθεια για περαιτέρω τετελεσμένα, που εμφανώς από ορισμένους επιχειρείται.
Αναρωτιέμαι, λοιπόν, αν εμείς οι Οξυώτες θα
πρέπει, αναφορικά με τα σχεδιαζόμενα στο χωριό μας υδροηλεκτρικά, να αγνοήσουμε
όλες εκείνες τις αντιδράσεις, καταγγελίες και διαμαρτυρίες που παρουσιάζονται
σε όσες περιοχές έχουν ήδη υλοποιηθεί ή σχεδιάζονται αντίστοιχα έργα, μη
εξαιρουμένων και περιοχών γειτονικών μας. Αν θα
πρέπει να μείνουμε αδιάφοροι απέναντι στις όλο και πιο συχνές καταγγελίες αλλά
και στους δικαστικούς αγώνες, που ανά την Ελλάδα βρίσκονται σε εξέλιξη, σχετικά
με αυθαιρεσίες, που συνοδεύουν τα υδροηλεκτρικά έργα, και για ιδιωτικές
εταιρίες που επενδύουν σε κατασκευές υδροηλεκτρικών χωρίς καμιά εγγύηση για την
ορθολογική αξιοποίηση των φυσικών πόρων και χωρίς καμία εξασφάλιση ότι θα
τηρήσουν τις υποχρεώσεις τους για την προστασία του περιβάλλοντος. Αν θα πρέπει
να μείνουμε απαθείς σε καταγγελίες και διαπιστώσεις για εταιρίες που «ρουφάνε
μέχρι σταγόνας» το νερό των ρεμάτων και των ποταμών, το οποίο αγρότες
χρησιμοποιούν για τη γεωργία και την κτηνοτροφία, προκαλώντας, ταυτόχρονα,
σοβαρές κι ανεπανόρθωτες καταστροφές στο περιβάλλον. Αν, ακόμα, θα
πρέπει να αδιαφορήσουμε απέναντι στο γεγονός ότι χώρες τις Ευρώπης, που στο
παρελθόν πρωτοστάτησαν στην κατασκευή μικρών υδροηλεκτρικών, σήμερα, διαπιστώνοντας
τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των έργων αυτών, έχουν σταματήσει να χορηγούν
νέες άδειες ή και να ανανεώνουν τις ήδη υπάρχουσες, προτιμώντας, πλέον, όπως
χαρακτηριστικά έχω διαβάσει, «να βλέπουν τα
νερά των ποταμών τους να ρέουν ελεύθερα στις κοίτες τους».
Ειδικότερα, αναρωτιέμαι και αν εμείς οι Οξυώτες θα πρέπει να «καταπιούμε» και το γεγονός ότι θα στερούμαστε
τα νερά του Πάμισου ποταμού, που για χρόνια αποτελούσαν και αποτελούν πηγή ζωής
για το χωριό μας, προκειμένου αυτά να μεταφέρονται με αγωγό τριών, περίπου, χιλιομέτρων
και με σοβαρές επεμβάσεις στον υπάρχοντα ασφαλτοστρωμένο δρόμο, μέχρι και το
σημείο κατασκευής του Υποσταθμού παραγωγής, ο οποίος (για ποιους, άραγε, λόγους;)
θα βρίσκεται πολύ κοντά μεν σε κατοικίες Οξυωτών αλλά, για λίγα μόλις μέτρα, εκτός
των ορίων του χωριού μας και εντός ορίων άλλης Τοπικής Κοινότητας, με ότι,
φυσικά, αυτό συνεπάγεται για τα δικαιούμενα από το έργο ανταποδοτικά έργα και αντισταθμιστικά
οφέλη. Αν ακόμα, θα πρέπει να αδιαφορήσουμε και στο γεγονός ότι κανένας από
τους ηλικιωμένους σήμερα Οξυώτες, που γνωρίζουν όσο καμία επιστημονική «μέτρηση»
το ποτάμι του χωριού μας, δεν πιστεύει πως μια «οικολογική παροχή» των 91
λίτρων ανά δευτερόλεπτο θα είναι αρκετή για να ρέει νερό στην κοίτη του ποταμού
για όλους τους καλοκαιρινούς μήνες, όπως ήδη συμβαίνει για χρόνια μέχρι σήμερα και
για όλη σχεδόν την απόσταση μέχρι και το σημείο που ο αγωγός μεταφοράς του
νερού πρόκειται να καταλήξει.
Και, τέλος, αν είναι επιτρεπτό να αδιαφορήσουμε
και απέναντι στην άποψη μιας σημαντικής μερίδας επιστημόνων που θεωρούν τα
υδροηλεκτρικά ξεπερασμένα, μη φιλικά προς το περιβάλλον, καταστροφικά για τα
ποτάμια και απειλή για την ισορροπία των λεκανών απορροής αυτών. Που θεωρούν,
ακόμα, ότι η ενέργεια που παράγουν τα μικρά υδροηλεκτρικά είναι πάρα πολύ μικρή
για να αντισταθμίσει την αλλοίωση περιοχών με ιδιαίτερο φυσικό κάλος, όπως είναι
και οι κοίτες των ποταμών μας, τους οποίους, σημειωτέον, η αρμόδια για τη
χορήγηση των αδειών Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας υποβαθμίζει και ονομάζει «ρέματα»
(τυχαία άραγε;). Και ότι, τελικά, στην πραγματικότητα, κερδισμένοι από τέτοια
έργα δε βγαίνουν ούτε το περιβάλλον, ούτε οι κάτοικοι ούτε και ο ίδιος ο τόπος
παρά μόνο οι εμπλεκόμενοι μ’ αυτά.
Από μια στοιχειώδη έρευνα στο διαδίκτυο
εύκολα διαπιστώνει κανείς ότι για την περιοχή μας (όπως και για πολλές άλλες)
οι άδειες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με υδροηλεκτρικά, που έχουν εκδοθεί
από την αρμόδια Ρυθμιστική Αρχή, είναι πολλές. Ακόμη, λοιπόν, κι αν καλοπροαίρετα δεχτούμε τη θετική
συνεισφορά ενός τέτοιου έργου για την τοπική
οικονομία, το περιβάλλον, κ.λ.π., πόσα, άραγε, «μικρά» υδροηλεκτρικά εργοστάσια
αντέχει το οικοσύστημα της περιοχής μας, χωρίς το ίδιο να διαταραχθεί σοβαρά; Και
επιπλέον, όπως έχω πληροφορηθεί, ο Δήμος Μουζακίου συνεργάζεται, λέει, με την
Πρεσβεία του Βιετνάμ για την εκμετάλλευση των υδάτινων πόρων μας, με στόχο την
παραγωγή ενέργειας. Ήδη, ωστόσο, όπως και παραπάνω αναφέρθηκε, το μεγαλύτερο
μέρος των υδάτινων αυτών πόρων έχει δεσμευθεί στο όνομα μικρών εταιριών, που έχουν
ήδη συσταθεί με σκοπό την κατασκευή των αντίστοιχων υδροηλεκτρικών και την
εκμετάλλευσή τους. Τί έχει, λοιπόν, απομείνει από τον υδάτινο πλούτο μας για να
επιχειρεί ο Δήμος την παραπάνω συνεργασία; Μήπως, με αφορμή όλα αυτά, πρέπει να
μας απασχολήσει, ενδεχομένως, ο πραγματικός σκοπός όλων αυτών των μικρών
εταιριών, ποιοι είναι οι πραγματικοί ιδιοκτήτες τους, οι μέτοχοί τους, κ.λ.π.;
Πώς, με βάση όλα αυτά, είμαστε σίγουροι
ότι δε διακυβεύεται στο μέλλον η τύχη των υδάτινων πόρων μας, ως δημόσιου αγαθού,
που είναι σήμερα, με ότι αυτό συνεπάγεται για τις επόμενες γενιές;
Σε καμία περίπτωση δεν είμαι αντίθετος
στην πρόοδο του τόπου μου και, εκτός από το να εκθέτω ορισμένες απόψεις μου,
δεν επιχειρώ να επηρεάσω οποιονδήποτε. Θεωρώ, όμως, πως, πέρα από την επιδίωξη
«επενδύσεων» τύπου μικρών υδροηλεκτρικών, με τα οποιαδήποτε ανταποδοτικά έργα
και τα αντισταθμιστικά οφέλη αυτά συνοδεύονται, πρέπει να επιδείξουμε σεβασμό στις φυσικές και βιολογικές ισορροπίες της περιοχής μας.
Πρέπει να προσπαθήσουμε να νικήσουμε την εγκατάλειψη, που χαρακτηρίζει τα χωριά
μας, διατηρώντας τη φυσική τους ομορφιά και όχι κατακρεουργώντας τα βουνά και
τα δάση μας, τιθασεύοντας τα ποτάμια μας και παραβλέποντας το ενδεχόμενο της εκδίκησης
από την ίδια τη φύση.
Ποτέ, δυστυχώς,
τουλάχιστο στην περιοχή μας, δεν επιχειρήθηκε να αξιοποιηθεί ο φυσικός της πλούτος
και η ομορφιά της και να αναπτυχθούν ανάλογες δραστηριότητες, όπως ράφτινγκ,
κανό-καγιάκ, ορεινή ποδηλασία, πεζοπορία, ορειβασία, αναρρίχηση, χάραξη
ορειβατικών μονοπατιών, χιονοδρομικά κέντρα, βιολογική κτηνοτροφία και γεωργία,
δενδροκαλλιέργειες, αρωματικά φυτά, κ.λ.π.. Ορισμένα, μάλιστα, από τα παραπάνω έχουν συμπεριληφθεί και σε αντίστοιχες
εξαγγελίες του σημερινού μας Δημάρχου, χωρίς, ωστόσο, και να υλοποιηθούν. Ακόμα
και προγράμματα για τον επαναπατρισμό των απόδημων συγχωριανών μας, που επιχειρήθηκαν
πρόσφατα, παραδόξως και χωρίς αιτία, εγκαταλείφθηκαν.
Παρότι, λοιπόν, τα σχεδιαζόμενα για το
χωριό της Οξυάς μικρά υδροηλεκτρικά βρίσκονται ήδη σε τελικό πριν την έναρξη
των εργασιών υλοποίησής τους στάδιο και η εξασφάλιση των όποιων ανταποδοτικών
έργων και αντισταθμιστικών ωφελημάτων έπρεπε, όντως, να θεωρείται ήδη δεδομένη,
προσωπικά θεωρώ πως, κάτω από τις συνθήκες που έχουν δημιουργηθεί, τίποτα δεν
πρέπει να εκληφθεί σήμερα ως τετελεσμένο. Και αυτό επειδή εκτιμώ πως σε κάθε περίπτωση
πρέπει να προηγηθεί πλήρης, εμπεριστατωμένη και με ειλικρίνεια ενημέρωση των
Οξυωτών εκ μέρους αρμοδίων προσώπων και φορέων (Δήμος, Τοπική Κοινότητα,
ενδιαφερόμενες εταιρίες, ειδικοί επιστήμονες) για τα σχεδιαζόμενα υδροηλεκτρικά
(π.χ. είδος, μέγεθος, χαρακτηριστικά, ακριβής θέση υδροληψίας και κατασκευής
του σταθμού, αναμενόμενη διάρκεια ζωής, υδρολογική μελέτη, περιβαλλοντικές
επιπτώσεις και ποιος τις εκτιμά, πως θα εξασφαλίζεται η τήρηση των
περιβαλλοντικών όρων για τις οποίες έχει δεσμευθεί η εταιρία, αντισταθμιστικά
ωφελήματα, μόνιμα και προσωρινά προβλήματα, κίνδυνοι ή μη στην υγεία των
κατοίκων, κ.λ.π.) και να κληθούν, κατόπιν, και οι ίδιοι οι κάτοικοι να
εκφράσουν άποψη για τη χρησιμότητα ή μη
της υλοποίησης ανάλογων επενδύσεων στο χωριό τους. Άποψη χωρίς την οποία πιστεύω
πως τίποτα σχετικό δεν πρέπει να προχωρήσει.
Προσωπικά και παρά τις όποιες
αλλαγές έχουν επέλθει σήμερα στη διοίκηση των τοπικών κοινωνιών μας, θεωρώ
αδιανόητο οι αποφάσεις για τέτοιας ζωτικής σημασίας ζητήματα, που καθορίζουν
την τύχη και μελλοντικών γενεών, να λαμβάνονται αποκλειστικά και μόνο στις
αίθουσες συνεδρίασης των Κοινοτικών ή Δημοτικών Συμβουλίων και στο όνομα της
οποιασδήποτε εφήμερης, σε κάθε περίπτωση, και κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες
διαμορφωθείσας πλειοψηφίας, που η κάθε δημοτική αρχή μπορεί να διαθέτει,
αδιαφορώντας για το ενδεχόμενο της τυχόν αντίθετης βούλησης της ίδιας της τοπικής
κοινωνίας. Βούληση που εκτιμώ ότι και ο πιο ριψοκίνδυνος επενδυτής θα
αξιολογούσε και θα λάμβανε υπόψη του.
Σας ευχαριστώ πολύ.